«Эштә яну» – авырумы, юкмы?

Хезмәт һәм социаль мөнәсәбәтләр ака­демиясе профессоры Александр Сафонов әйтүенчә, эш урынында хезмәткәрләрнең 70 проценты стресс кичерә икән. Хәтта, эш бирүчеләр дә кул астында эшләүчеләренең 49 проценты эштә стресс кичерүләрен та­ный.

Бөтендөнья сәламәтлекне саклау оеш­масы эштә «яну» проблемасын авыру дип таныды. Димәк, эшләре тынгысыз булган­нарга яки юкка-барга борчылучыларга һәм, нәтиҗәдә, сәламәтлекләрен югалтучылар­га медицина ярдәме күрсәтелергә тиеш? Тик табибларның да 49 проценты эш сәгате тәмамланганда даими хәлсезләнеп, арула­рын яшерми.

Сораштырулардан күренгәнчә, кайда да булса хезмәт куючыларның 39 проценты хәлсезлектән, арыганлыктан зарлана, 19 проценты бар нәрсәгә битараф, 32 проценты еш баш авыртуга, йокысызлыктан зарлана.

Эштә «яну»ның сәбәпләре арасын­да иҗади эшләргә мөмкинлек бирелмәү, җитәкче белән уртак тел таба алмау, эш хакының түбән, эш шартлары начар булу һ.б. күрсәтелә. Бу сәбәпләр офиста утыру­чыларга гына түгел, ә иҗади эшләүчеләргә, спортчыларга да карый.

Кешенең психик һәм рухи халәте на­чарайса, аппетиты бетсә, тиз кызып китсә, игътибарны туплау авырайса – бу эштә «яну»ның төп билгеләре һәм кичекмәс-тән табибка барырга кирәк дигән сүз.

Эштә стресс алуны ничек тә булса киметү җае, мөмкинлеге бармы соң? Әйе, беренчедән, даими медицина күзәтүе үткәрү. Тик аннан соң хезмәткәрне эштән куып чы­гару түгел, ә дәваларга, ял итәргә ярдәм итү.

Икенчедән, хезмәткәрләргә уңайлы эш шартлары тудыру, артык эш йөкләмәү. Сигез сәгатьлек эш көне – ул җитди тик-шеренүләрдән соң кабул ителгән кагыйдә.

Эштә «яну»ны дәвалауның төгәл ре-цепты юк. Витаминнар, үлән чәйләре, фи-зиотерапия, яхшы сүз, уңай мөнәсәбәт, дәвалауның нәтиҗәле ысулларына керә.

Закон буенча, эш бирүчеләр әйләнештә йөрүче акчаларының ике процентын хезмәтне саклауга тотарга тиешләр. Бу ак­чалар хезмәткәрләрнең эш шартларын ях­шыртуга, психологик ярдәм кабинетлары оештыруга тотылса, эштә «яну»чылар сафы да кимер иде.

Гамир Исмәгыйлев,Сәламәтлек саклауның мактаулы ветераны (фотода)